Chủ Nhật, 5 tháng 8, 2007

Du lịch Việt Nam và chuyện "hai cô ca sĩ"




Hôm nay bài của mình được lên Lăng kính Chủ Nhật. Lần đầu tiên được "chiếu cố" lên mục này

Đây là bài đăng trên báo:
http://www4.thanhnien.com.vn/Chaobuoisang/2007/8/5/203698.tno

Còn đây là bài gốc:

Công thức nào để quảng bá du lịch Việt Nam?

VIỆT PHƯƠNG (Văn phòng Bangkok)

Nếu như để so sánh cảnh đẹp thiên nhiên cũng như di tích lịch sử giữa Việt Nam và Thái Lan thì công bằng mà nói, nước ta không thua kém gì nước bạn cả. Tuy nhiên, cũng như chuyện hai cô ca sĩ vừa xinh đẹp vừa hát hay. Một cô thì nổi tiếng hơn bởi được lăng xê tốt hơn cộng với việc biết tận dụng cá tính của mình. Còn cô kia thì mãi chả sáng chói được vì thiếu một chiến lược quảng bá chuyên nghiệp.

Từ chuyện marketing...

Sau chuyện biểu trưng du lịch “Welcome to Vietnam” cách đây mấy năm, trước sức ép của dư luận, Tổng cục Du lịch mới xúc tiến ngay việc mở cuộc thi thiết kế biểu trưng (logo) và câu khẩu hiệu (slogan) mới cho du lịch nước nhà với hy vọng đưa thương hiệu du lịch Việt Nam đến đẳng cấp cao hơn. Không thể phủ nhận nỗ lực của Tổng cục nhưng liệu đây có phải là cách làm hay?

Việc tạo ra một biểu tượng và một thông điệp cho du lịch Việt Nam (ở đây được coi như là một sản phẩm) là một bước đi đúng vì bất cứ sản phẩm nào cũng cần có đặc điểm nhận dạng thương hiệu (brand awareness). Tuy nhiên, những gì xảy ra sau đó của quá trình quảng bá du lịch Việt Nam tỏ ra đuối và không có hiệu quả. Nếu như ở các nước có nền công nghiệp du lịch phát triển, họ thuê hẳn một công ty hoặc có một cơ quan chuyên trách về việc xây dựng thương hiệu du lịch và lập chiến lược quảng bá cho nó thì ở Việt Nam, chúng ta mới chỉ làm được bước đầu rồi dừng luôn ở đó. Một ví dụ nhỏ sau đây cho thấy cái sự “đầu voi đuôi chuột” đó.

Trên đường từ sân bay Nội Bài về trung tâm Hà Nội cách đây không lâu, người ta dễ dàng nhận ra tấm biển quảng cáo tấm lớn với biểu trưng “Vietnam – The Hidden Charm”. Tấm biển chỉ có nền trắng, một biểu trưng, một câu khẩu hiệu và thế là hết. Không hình ảnh, không có một thông tin gì khác. Giả sử một người khách du lịch chưa từng nghe qua “The Hidden Charm” hẳn họ phải thắc mắc tấm biển quảng cáo đơn giản đến mức tối đa kia đang nói về sản phẩm gì nhỉ. Rồi kể cả họ có biết “The Hidden Charm” là câu khẩu hiệu quảng bá du lịch Việt Nam đi chăng nữa thì họ sẽ nghĩ đất nước Việt Nam có gì hấp dẫn để thăm thú trong khi không có lấy một hình ảnh để quảng cáo. Điều đầu tiên mà khách hàng quan tâm đến một bức quảng cáo là họ muốn biết sản phẩm hay dịch vụ đó sẽ mang lại lợi ích gì cho họ. Trong trường hợp này, hình ảnh về phong cảnh, con người Việt Nam đẹp đẽ chào mời khách du lịch chính là lợi ích mà nếu khách du lịch đến nước ta họ sẽ nhận được. Chính vì vậy mà một số người đã nói vui rằng “The Hidden Charm” không phải là “Vẻ đẹp tiềm ẩn” mà là “Vẻ đẹp bị giấu đi” (to be hidden trong tiếng Anh vừa là tiềm ẩn, vừa có nghĩa là bị che lấp đi).

Đó là còn chưa kể đến việc sau khi tạo dựng được hình ảnh của một thương hiệu rồi, người ta phải cho nó xuất hiện khắp mọi nơi. Những “Amazing Thailand” (Thái Lan đáng kinh ngạc), “Malaysia – Truly Asia” (Malaysia – châu Á đích thực) hay “Uniquely Singapore” (Singapore độc đáo) xuất hiện nhan nhản ở nhiều khu vực trên thế giới. Người ta cũng nghe đến mức thuộc giai điệu bài “Malaysia – Truly Asia” trên CNN. Thậm chí Malaysia hay Singapore còn mang hình ảnh nước mình sang thiên đường du lịch của khu vực là Thái Lan để quảng bá. Thái Lan coi như đang bị cạnh tranh ngay trên mảnh đất của mình. Ngay cả như chương trình quảng cáo du lịch Macau còn nằm chễm trệ trên các toa tàu điện ở thủ đô Bangkok. Các nước tìm mọi cách để người ta phải nhớ đến hình ảnh nước mình càng nhiều càng tốt, mọi lúc, mọi nơi. Có phải vì khiêm tốn và du lịch Việt Nam vẫn còn giấu mình với thế giới như vậy?

...đến chuyện festival

Các liên hoan du lịch (festival) ở Việt Nam gần đây được tạo ra nhằm thu hút khách du lịch. Ai cũng có thể hiểu điều đó. Tuy nhiên, các festival này bị dư luận kêu ca là tổ chức vô tội vạ và lãng phí. Nói vô tội vạ cũng chả oan cho các lễ hội này bởi nó không nhằm một dịp nào cả và không dựa trên một truyền thống nào cả. Ở Khánh Hòa thì họ làm festival biển vì cứ nhắc đến địa danh này là người ta lại nghĩ đến biển. Vì vậy, một số địa phương khác có biển, như Bà Rịa – Vũng Tàu hay Đà Nẵng là một ví dụ, cũng hồ hởi làm một cái festival biển cho bằng chị bằng em. Các festival biển này mặc dù nói là để tôn vinh các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương nhưng rốt cuộc cũng chỉ là những đặc điểm văn hóa chung chung mà ở đâu trên lãnh thổ Việt Nam người ta cũng có thể thấy và có thể làm được. Nói cách khác là không có một đặc trưng của địa phương đó. Bởi thế nên các liên hoan kiểu này không có một điểm nhấn cần thiết để in sâu trong đầu khách du lịch. Nhiều địa phương khác cũng có các festival “chung chung” tương tự. Một năm ở Việt Nam đâu thiếu gì các ngày lễ Tết truyền thống. Từ Tết Nguyên Đán đến Tết Đoan Ngọ, rồi Hội Lim, v.v... Chúng ta đâu thiếu các dịp để tổ chức festival mà cứ phải làm vô tội vạ như vậy.

Quay lại với “cô ca sĩ” Thái Lan. Người Thái nhận thức được các giá trị truyền thống một cách rõ ràng và họ biết cách quảng bá nó. Songkran được thế giới biết đến như Tết cổ truyền của người Thái cũng như Tết Nguyên Đán được người nước ngoài hiểu như là năm mới của người Việt Nam. Dịp Songkran vừa rồi, người Thái tại ra một lễ hội gọi là “International Songkran Festival” (nghĩa là Lễ hội Songkran Quốc tế). Bản thân từ “international” đã ngụ ý nước Thái muốn chào mời các vị khách quốc tế cùng đến chung vui năm mới với người dân bản xứ và cũng không giấu tham vọng đem văn hóa của họ đi khắp thế giới. Tết Nguyên Đán của Việt Nam tuy rộn ràng nhưng hình như chỉ bó hẹp trong phạm vi người bản xứ. Khách du lịch quốc tế không có dịp tận hưởng và tìm hiểu về một cái Tết đúng nghĩa ở Việt Nam. Khi nào Việt Nam mới có một lễ hội gọi là “International Tết”?.

Một năm ở Thái Lan chỉ có vài lễ hội lớn nhưng được đầu tư kỹ lưỡng. Nổi tiếng nhất sau lễ Songkran có Loy Krathong thường được tổ chức vào tháng 11 hàng năm với tục thả thiên đăng và đèn trên sông. Người Thái hy vọng với sự kiện lễ hội được tổ chức liên tục hàng năm như thế này, Loy Krathong sẽ trở thành lễ hội mang tính quốc tế. Có thể thấy rõ vấn đề ở đây là tổ chức lễ hội ít nhưng chất lượng còn hơn là nhiều nhưng kém hiệu quả. Và không thể không nhận ra ý đồ của người Thái muốn biến Songkran hay Loy Krathong thành những thương hiệu quốc gia thật sự

Ngoài ra, người Thái còn tổ chức nhiều sự kiện đình đám thể thu hút khách du lịch một cách có hệ thống. Khi du lịch người ta thường kèm theo đi mua sắm. Hiểu được tâm lý này, người Thái đã tạo ra các cơ hội bất ngờ để du khách cảm thấy việc đi đến Thái Lan không phải là một lựa chọn sai lầm. Đi kèm với thông điệp du lịch “Amazing Thailand” , người Thái còn tổ chức nhiều sự kiện tương tự mang thông điệp “đáng kinh ngạc” như việc tổ chức các đợt đại giảm giá hàng hóa lớn để thu hút khách du lịch. “Sự kiện “Amazing Grand Sale” (tạm dịch: Đại giảm giá đáng kinh ngạc) đang diễn ra hẳn đã khiến bao du khách nức lòng muốn đến Thái Lan. Đây là một phần của kế hoạch tổng thể và đồng nhất của ngành du lịch nước này.

Tóm lại, du lịch Việt Nam vẫn cần một quy trình tạo dựng thương hiệu và quảng bá gắn kết với nhau, đồng nhất với nhau và thông suốt từ dầu đến cuối. Bởi một lẽ đơn giản, một thương hiệu được tạo ra với cá tính như thế này không thể “bị” quảng bá theo một cá tính khác. Cũng giống như chuyện cô ca sĩ. Làm cho cô ấy một album ca nhạc đầu tay rồi cứ ngồi đợi bầu sô đến mời cô đi hát thì nghe có vẻ buồn cười. Nghe đâu Việt Nam đang “nhờ” CNN làm phim để quảng bá du lịch. Đó không phải là một bước đi sai nhưng nếu bước này không nằm trong một kế hoạch tổng thể như vừa đề cập ở trên thì vẻ đẹp tiềm ẩn của du lịch nước ta lại bị “giấu đi” thêm lần nữa.

V.P

4 nhận xét:

  1. em mê Mega Sales ^^. Nói chung du lịch muốn phát triển như Thái hay Sing thì còn nhiều thứ phải phát triển đồng bộ hơn nữa, như đường sá, cầu cống, cách treat tourists nữa. Foreigners mà thấy đường VN ngập nước và rác thì ... (em còn bỏ chạy). Hay ngồi "xe ngựa" đi vài trăm cây số nữa.

    Trả lờiXóa
  2. Bravo, đúng là không dễ để bài có thể được đăng trên Chào buổi sáng, chuyên mục ghi dấu ấn với những cây bút như Trần Bạch Đằng, Trần Đăng Tuấn, Thanh Thảo và nhiều người uy tín khác.
    Ngưỡng mộ em! Viết rất đàn ông và Tây!
    tuy nhiên thỉnh thoảng cũng mềm xoãi tí cho những bài cần mềm, em nhỉ.
    Yêu em ghê cơ!

    Trả lờiXóa
  3. Frankie phải tích cực quảng bá du lịch Việt Nam trên đất Thái đeee

    Trả lờiXóa
  4. bài này papa của a Frankie cũng khen đấy.hehe.Tình cờ gặp chú khi vô SG

    Trả lờiXóa